Nire portafolio elektronikoa

Nire Portafolio elektronikoa aurkezteko, blog bat egitea erabaki dut.

Blog-a ataletan sailkatu egin dut (perpausak, aditzak, antolatzaileak, deskribapenak, puntuazioa, sinonimoak eta beste lanak). Atal bakoitzean, teoria eta horri buruz egindako ariketak aurkitzen dira.

Aditz trinkoak

Dabiltza, zebiltzan, balebiltza, lebizke.

Dakart, nekarren.

Goaz, gindoazen, bagindoaz, gindoazke.

Daramakioke, zeramakioten, baleramakiote, leramakiokete.

Zakartzat, zindekartzadan.

Daude, zeuden, baleude, leudeke.

Nau. ninduen, banindu, ninduke.

Dakusate, zekusaten.

Dirau, ziraun.

Doa, zihoa, balihoa, lihoake.

Dihardu, ziharduen, balihardu, liharduke.

Deritzo, zeritzon.

Naramazue, ninderamazuen.

Dagokit, zegokidan, balegoki, legokidake.

Zaitut, zintudan, bazintut, zintuzket.

Diozue, zeniote.

Datza, zetzan.

Darie, zerien.

Dakizkizue, zenekizkiten, bazenekizkete, zenekizkikete.

Dago, zegoen, balego, legoke.

Zabiltza, zebiltzan, bazebiltza, zenbilzke.

Zaituzte, zintuzten, balituzte, zituzkete.

Perpausak identifikatu

·         Artxibategian lanean ari den Peru Markiz historialari eta artxibazainari zor diot orain aztertuko dudan kaierraren ezagutza. 

Perpaus elkartua, IS-ren ordezkoa, konpletiboa. Perpaus elkartua, juntadura bidezkoa, emendiozkoa.

·          Aurkitu, artxibategiko goi mailako teknikaria den Miren Minak aurkitu zuen, agiri batzuk antolatzen ari zen denboran.

Perpaus elkartua, IS-ren ordezkoa, konpletiboa. Perpaus elkartua, menpekoa, denborazko.

·         Azalak eta hogeita lau orrialde ttikik osatzen dute ikergai hartuko dudan koadernottoa. 

Perpaus nagusia, bakuna. Perpaus elkartua, menpekoa, IS-ren ordezkoa, konpletiboa.

·         Katalogo zenbakia ondoko hau da, norbaitek esku artean erabili eta gauzak bertatik bertara ikusi nahi baditu:

Perpaus bakuna. Perpaus elkartua, menpekoa, baldintzazkoa.

·         1994an argitaratutako doktore tesian Iruñerriko herri horretako izen batzuk aztertu nituen, eta Peruk hori jakinki eta nitaz oroitu, koadernottoa bere eskuetara iritsi zelarik.

Menpeko perpausa, IS-ren ordezkoa, konpletiboa. Perpaus bakuna. Perpaus elkartua, juntadura, emendiozkoa. Perpaus bakuna.

·          Ni iruindarra izateak ere, hots, aldameneko izateak ere eragina izan duke billabarraren erabakian. 

Perpaus elkartua, juntadura, alborakuntza.

·         Hala uste dut.

Perpaus bakuna.

.      Zernahi gisaz, ez beza inork pentsa euskaraz idatzitako dokumentua dugula hau. 

      (Perpaus elkartua, menpekoa, erlatibozkoa - idatzitako- eta osagarria, konpletiboa –dugula-). 

·      .   Zorte ona izan dugu kausitzearekin, egia, baina adurrak, nonbait, ez zuen nahi administrazio esparrukotzat aitor daitekeen idazkia euskaraz izkiriaturik egon zedin. (Perpaus elkartua, juntadura, aurkariak – baina- eta alborakuntza). 

·         .Damurik, holakoen behar gorrian baikaude.  

(Perpaus elkartua, juntadura, alborakuntza). 

·        .  Ondoko batean izan beharko! 

Perpaus bakuna).

·         Nolanahi ere, garrantzi handiko dokumentua dugu hau, bi arrazoi nagusirengatik: 

Iruñerriko herria XIX. gizaldian euskalduna zela idarokitzen duelako lehenik, hitzez hitz eta argiki erraten ez bada ere, eta bertako hizkeraren berri zerbait jakiteko lanabes oraingoz bakarra delako ondoren. 

(Perpaus elkartua, menpekoa, osagarria, konpletiboa./ “Eta bertako…” emendiozko juntadura). 

·         Hirugarren alderdi aldekoa dokumentazioan geroago azaltzen zaizkigun zenbait leku izen itxuratxarturen etorkia garbiago ikusteko aukera eskaintzea da, etimologia azalpenak ematerakoan datu zaharrak, izenen antzinako aldaerak, urrearen parekoak izaten baitira, altxor handia.

(Perpaus elkartua, juntadura, alborakuntza). 

Perpaus ariketa

1. Etxetik atera baino lehen (denborazkoa) komeni izaten da atea ongi itxi duzun begiratzea (zehar galdera), azken aldi honetan lapurreta mordoxka izaten ari baitira, Iruñeko hainbat etxetan (kausazkoa), baita hutsik ez daudenetan ere (emendiozkoa). Alegia, lapurrei ez zaie asko axola etxebizitza batean jendea bizi den ala ez (zehar galdera). Haiek, bestelako lanik ez dutelako (kausazkoa) edo (hautakaria) lan egiteko gogorik ez dutelako, dirua nahi dute (p. bakuna) eta horretarako metodorik azkarrena etxe batean sartu eta (emendiozkoa) harrapatzen duten guztia eramatea da (erlatibozkoa).
2. Aspaldikoa eta ezaguna da txistea (emendiozkoa): bi mutiko ari dira erronkan (bakuna). Batak harro botatzen du (bakuna): “Gure aita, bere fabrikako jefea da (emendiozkoa), eta BMWa dauka. Eta lana bukatzen badu lauretan (baldintzazkoa), laurrak eta hamarrerako etxean izaten da txistu batean”. Besteak are harroxkoago erantzuten dio (bakuna): “Ba gure aita funtzionarioa da (emendiozkoa), eta ez dauka auto garesti horietakoa, baina (aurkaritzakoa) lana lauretan bukatzen badu (baldintza, laurak hamar gutxitarako iristen da etxera”. 
   
   Ezagutu nuen bat goizeko zortziretarako (erlatibozkoa) egunero txintxo fitxatzen zuena. Beroki handiarekin etortzen zen (bakuna). Azpialdetik kamisoia (bakuna). Eta fitxatu ondoren (denborazkoa) etxera itzultzen zen gosaltzera (helburuzkoa), bederatziak aldera lanean hasteko moduan egoteko. Arrazoizkoa da funtzionarioa bertan goxo ikusten duenaren ikuspegia ere. Bizitza osorako lan finkoa. Ez da gutxi gaur egun! (bakuna) Baina bertan goxo-tasunak eraginkortasunaean kalte egiten duela onartzen badut ere (baldintza), arriskugarri iruditzen zait aberatsen anbizio neurrigabea. Gero zorrak daudenean denen artean ordaindu behar baititugu!

Esaldiak zuzendu

ESALDIAK ZUZENDU

1.- Itxuraz, gorputz indartsua dauka larogeitamar urte izateko. Baina itxurakeria

da soilik, errealitatean asko kostatzen bai zaio ibilaldi txikiak egitea.

Itxuraz, gorputza indartsua dauka laurogeita hamar urte izateko. Baina itxurakeria da soilik, errealitatean asko kostatzen baitzaio ibilaldi txikiak egitea.

2.- Zuek pentsatzen zaudete zer egin egun hartan.

Zuek pentsatzen ari zarete zer egin egun hartan.

3.- Maiderrek ez daki Saioak eta Ikerrek zergatik egin dute.

Maiderrek ez daki Saioak eta Ikerrek zergatik egin duten.

4.- Bartzelonako jokalarietaz hitzegiten du askotan.

Bartzelonako jokalariez hitz egiten du askotan.

5.- Gela txukuntzea esan diot, baina arrunt alferragoa da.

Gela txukuntzeko esan diot, baina arrunt alferra da.

6.- Hemen badu lan bat dela oso ona.

Hemen badu oso ona den lan bat.

7.- Ardoa edan dut, eta sagardoa baita.

Ardoa edan dut, baita sagardoa ere.

8.- Hurrengo bisitaldian elkar bazkaldu zuten. Senarra oso dotore jantzita eta ilea

moztuta beste bat zirudien.

Hurrengo bisitaldian elkarrekin bazkaldu zuten. Senarrak oso dotore jantzita eta ilea moztuta beste bat zirudien.

9.- Unibertsitatean ikusi dizuet gaur goizean.

Unibertsitatean ikusi zaituztet gaur goizean.

10.- Urtzi hemengo irakasle bat da.

Urtzi hemengo irakaslea da.

11.- Esan diot libururik ez dituela ekarri.

Esan diot libururik ez duela ekarri.

12.- Neska batzuk etorri ziren zirela mutilen lengusinak.

Neska batzuk etorri ziren mutilen lehengusinak zirenak.

Mutilen lehengusinak ziren neska batzuk etorri ziren.

13.- Irakasle bezala egon da Ezkaba ikastetxean.

Irakasle egon da Ezkaba ikastetxean.

14.- Irailak 5 hasi gara ikasturtea.

Irailak 5ean hasi gara ikasturtea.

15.- Asko oroitzen naiz urte hartan ezagutu nuen mutil batetaz.

Asko oroitzen dut urte hartan ezagutu nuen mutila.

16.- Haren helburua ez zen gezurtzea baizik eta bere azken orduak pozik pasa

zedila.

Haren helburua ez zen gezurrak esatea baizik eta bere orduak pozik pasa zedila.

17.- Donostitik Bizkaiara berrogei eta hamar kilometro daude.

Donostiatik Bizkaira berrogeita hamar kilometro daude.

18.- Euskaraz hitz egitea ahaztu zaio.

Euskaraz hitz egiten ahaztu zaio.

19.- Hori beti besteetaz baliatzen da nahi duena lortzeko.

Hori beti beste batzuetaz baliatzen da nahi duena lortzeko.

20.- Oso pinpirina denez aurpegia egunero apaindu egiten du, begiak urdin argiez

eta ezpainak gorri ilunaz.

Oso pinpirina denez aurpegia egunero apaindu egiten du, begiak urdin argiz eta ezpainak gorri ilunez.

21.- Mirari zegoen pentsatzen gauzak ez zituela ongi egin.

Mirari gauzak ez zituela ongi egin pentsatzen zegoen.

22.- Mikelek bazuen lagun bat zela unibertsitateko langilea.

Mikelek bazuen lagun bat unibertsitateko langilea zena.

23.- Aita badago gaixorik, ospitalean.

Aita ospitalean gaixorik dago.

24.- Gaur ez dut batere asmatzen, ez dago gauzak zuzen egiteko modurik!

Astelehena izaki!

25.- Bere itxurari ez zion garrantzia handiarik ematen. Beraz, logikoa denez,

amonak arduragabetasun honen kontra borroka egin behar zuen.

Bere itxurari ez zion garrantzi handirik ematen. Beraz, logikoa denez, amonak arduragabetasun honen kontra borroka egin behar zuen.

26.– Urtzi dago etxean.

Urtzi etxean dago.

27.- Merkatuan ogia erosi eta berehala joanen naiz etxera, zu egon lasai.

Merkatuan ogia erosi eta berehala joanen naiz etxera, zu lasai egon.

28.- Zuk gauzak beti gaizki azaltzen! Hola ez dago deus ere egiterik hemen!

Zuk gauzak beti gaizki azaltzen dituzu! Horrela ez dago deus ere egiterik hemen!

29.- Nago ez ote den hobe deus ez egin eta esperoan gelditzea.

30.- Eta ere esan du sobera lan duela.

Eta sobera lan duela ere esan du.

31.- Ez ibiltzen da ez ibiltzen uzten du.

Ez da ibiltzen, ez du ibiltzen uzten.

32.- Nire irudiko oporretan askoz ere hobe gaude klasean baino.

Nire irudiko oporretan askoz ere hobeki gaude klasean baino.

33.- Mirenek du aukera gauzak zuzen egiteko.

Mirenek gauzak zuzen egiteko aukera du.

34.- Daude franko izorratuak, baina ez ditugu botako.

Franko izorratuak daude, baina ez ditugu botako.

35.- Jakin banu ez nintzen herrira joanen!

Jakin izango banu ez nintzateke herrira joango!

36.- Ariketa hariek klasean lan ditzakegu, ongi ikasi arte.

Ariketa haiek klasean lan ditzakegu, ongi ikasi arte.

37.- Eta ere bai esan zuten nekatutak zeudela eta ez zirela etorriko.Eta nekatuak zeudela eta ez zirela etorriko ere esan zuten.

Hitzak parekatu

     Garaiera: altuera

·         Gaitzekoa: izugarrizkoa

·         Ahula: flakoa

·         Ñimiñoa: ipotx

·         Mehekara: flakosta

·         Iharra: txotxa/arrakoila

·         Ederra: polita/ xarmanta

·         Gihartsua: zainarta

·         Zangomakurra: hankaoikerra

·         Begibakarra: begi-oker

·         Bilogorria: hilegorria

·         Adatsa: hilepolita

·         Zurixka: zuraila

·         Beltz antza: beltzarana

·         Sudur kakoa: sudurmakoa

·         Bat- bedera: bakoitza

·         Batela: txalupa

·         Artzakurra: artzanora

·         Asaba: arbasoa

·         Asaldatu: nerbiostu

·         Ahoskatu: ebaki

·         Izenondoa: adjetiboa

·         Zuhamua: zuhaitza

Hitza adierakideak

·         Dermio: aurkikuntza

·         Jauzkor: haserrekor

·         Espatsu: kexatia

·         Ahalketi: lotsatia

·         Muker:zomorro

·         Galant: puska/handia

·         Ongitu: ontsatu

·         Sai: putrea

·         Gaixotu: eritu

·         Txandakatu: aldizkatu

·         Alditxartu: gaixotu

·         Ezaxola: axolagabe

·         Ezdeus: Arbilore/deuseza

·         Defendatu: galdeztu

·         Urguilutsu: harroputz

·         Kakerre: ipurterre

·         Ahalkegarri: lotsasarri

·         Haizekor: puzkerti

·         Irudikor: Giatxikor

·         Lotsagaldu: Lotsagabe